Sunday 22 December 2019

टूट सकते हैं मगर झुक नहीं सकते

टूट सकते हैं मगर हम झुक नहीं सकते

सत्य का संघर्ष सत्ता से
न्याय लड़ता निरंकुशता से
अंधेरे ने दी चुनौती है
किरण अंतिम अस्त होती है

दीप निष्ठा का लिये निष्कंप
वज्र टूटे या उठे भूकंप
यह बराबर का नहीं है युद्ध
हम निहत्थे, शत्रु है सन्नद्ध
हर तरह के शस्त्र से है सज्ज
और पशुबल हो उठा निर्लज्ज

किन्तु फिर भी जूझने का प्रण
अंगद ने बढ़ाया चरण
प्राण-पण से करेंगे प्रतिकार
समर्पण की माँग अस्वीकार।

दाँव पर सब कुछ लगा है, रुक नहीं सकते।
टूट सकते हैं मगर हम झुक नहीं सकते।

https://dc.kavyasaanj.com/2019/12/Atal-jhuk-nahi-sakte-kavita.html

-अटल बिहारी वाजपेयी











Friday 20 December 2019

किती तरी दिवसांत

किती तरी दिवसांत
नाही चांदण्यात गेलो
किती तरी दिवसांत
नाही नदीत डुंबलो

खुल्या चांदण्याची ओढ
आहे माझी ही जुनीच
आणि वाहत्या पाण्याची
शीळ ओळखीची तीच

केव्हा तरी चांदण्यात
पुन्हा जाईन निर्भय;
गांवाकाठच्या नदीत
होईन मी जलमय

आज अंतरात भीती
खुल्या चांदण्याची थोडी
आणि नदीचा प्रवाह
अंगावर काटा काढी

बरा म्हणून हा ईथे
दिवा पारवा पा-याचा
बरी तोत-या नळाची
शिरी धार, मुखी ऋचा

कवी - बा. सी. मर्ढेकर




Sunday 8 December 2019

तुमसे ना हो पाएगा

सोचती हूँ कुछ करने की
आसमान में उड़ने की
फिर धीरे से लोगों की
आवाज घुलती है कानो में
तुमसे ना हो पाएगा,
तुमसे ना हो पाएगा,
चाहती हूँ कुछ करना
अपने सपनों को पंख देना
तैयारी पूरी करती हूँ
एकाएक आवाज़ आती है
तुमसे ना हो पाएगा,
तुमसे ना हो पाएगा,
ये कैसी दुनियाँ है
चलने से पहले पैर बांधती
उड़ने से पहले पंख काटती
ये कहकर हौसले को मारती कि
तुमसे ना हो पाएगा,
तुमसे ना हो पाएगा,
एक दिन जब आएगा
सबको कुछ उम्मीदें होंगी
चाहते हमसे लगाई होंगी
उस दिन मेरे मुहँ से यही आवाज आएगी
हमसे ना हो पाएगा,
हमसे ना हो पाएगा,
जिंदगी में यही सुना है
इसका पूरा भरोसा हुआ है
नाकारा हम थे फिर भी
इसका ईनाम तो दुनियाँ ने दिया है
तुमसे ना हो पाएगा,
तुमसे ना हो पाएगा!

 कवयित्री - दीक्षा चतुर्वेदी




Sunday 1 December 2019

दख्खन राणी

दख्खन राणीच्या बसून कुशीत
शेकडो पिले ही चालली खुशीत

सुंदर मानव तुंदिल अंगाचे
गालिचे गुलाब शराबी रंगाचे
ठेविल्या बाहुल्या बांधून बासनी
गोजिरवाणी लाजिरवाणी
पोरटी घेऊन पोटाशी कुशीत
दख्खन रानी ही चालली खुशीत

निसर्ग नटला बाहेर थाटात
पर्वत गर्वात ठाकले थाटात
चालले गिरीश मस्तकांवरून
आकाशगंगांचे नर्तन गायन
झेलून त्यांचे नुपूर घुंगुर
डोलती डौलात दुर्वांचे अंकुर
मोत्यांची जाळी घालून भली
रानाची चवेणी जाहली प्रफुल्ल
दख्खन राणीला नव्हती दखल

ड्यूकचे नाकड सरळ अजस्त्र
राहिले उभे हे शतके सहस्त्र
त्याच्याही पाषाण हृदया कळाली
सृष्टीची शोभा ही वृष्टीत वेगळी
नीला तो तलाव तांबूस खाडी ती
पांढरा प्रपात हिरवी झाडी ती
अवतीभवती इंद्राची धनुष्ये
दख्खन राणीत मुर्दाड मनुष्ये

दख्खन राणीच्या कुशीत पोटात
बुडाली जाणीव चहाच्या घोटात
किलवर चौकट इसपिक बदाम
फेकीत फेकीत जिंकित छदाम
नीरस पोकळ वादांचे मृदंग
वाजती उगाच खमंग सवंग
खोलून चंची पोपटपंची
करीत बसले बुद्धीचे सागर
दख्खन रानी ही ओलांडे डोंगर

धावत्या बाजारी एकच बालक
गवाक्षी घालून बसले मस्तक
म्हणाले "आई गं, धबधबा केवढा
पहा ना चवेणी, पहा हा केवडा
ढगांच्या वाफेच्या धूसर फेसात
डोंगर नहाती पहाना टेसात"
म्हणाली आई "पूरे गं बाई,
काय या बेबीची चालली कटकट"
दख्खन राणीचा चालला फुंफाट

दख्खन राणीच्या पोटात कुशीत
शेकडो पिले ही चालली खुशीत
मनाने खुरटी दिसाया मोठाली
विसाव्या तिसाव्या वर्षी ही आंधळी
बाहेर असू दे उन वा चांदणे
संततधार वा धुक्चे वेढणे
ऐल ते पैल शंभर मैल
एकच बोगदा मुंबई पुण्यात
दख्खन राणी ही चालली वेगात ...
दख्खन राणी ही चालली वेगात... !!

कवी - वसंत बापट




Friday 8 November 2019

पाळीव पोपटास

हे डाळिंबाचे दाणे वेड्या ! घात तुझा करिती ll ध्रुo ll
कवटी तूं कवठावरली
फोडिलीस एका काळीं
ती चोंच आज बोथटली
करितोस गुजारा धनी टाकितो त्या तुकड्यांवरती ll १ ll

मालक तव हौशी फार
करि माया जरि अनिवार
कुरवाळी वारंवार
तूं पाळिंव पोपट त्याचा म्हणुनी तुच्छ तुला गणिती ll २ ll

चैनींत घेत गिरक्यांसी
स्वच्छंदें वनिं फिरलासी
गगनांत स्वैर उडलासी
फळ दिसेल ते फोडावें
ते स्वातंत्र्याचे दिन सोन्याचे आठव तूं चित्तीं ll ३ ll
(चित्र : बालभारती [तिसरी माला] इयत्ता ८वी, पृष्ठ क्र १४२-१४३)

चाहिल तें झाड बघावें
त्यावरी स्वैर उतरावें
फळ दिसेल तें फोडावें
मग उडुनी जावें खुशाल, असली तेव्हांची रीती ll ४ ll

कितितरी फळें पाडाचीं
चोंचीनें फोडायाचीं
हि लीला तव नित्त्याची
पिंजऱ्यांत अडकुनि आयुष्याची झाली तव माती ll ५ ll

पूर्वीची हिंमत गेली
स्वत्वाची ओळख नुरली
नादान वृत्ति तव झाली
करितोस धन्याची 'हांजी हांजी' तूं पोटासाठीं ll ६ ll

येतांच धनी नाचावें
नाचत त्या सत्कारावें
तो वदेल तें बोलावें
तेव्हांच टाकितो मालक दाणे असले तुजपुढतीं ll ७ ll

हे दाणे दिसती छान
जरि लाल आणि रसपूर्ण
त्याज्य ते विषासम जाण
पिंजऱ्यांत मिळती म्हणुनि तयांची मुळिं नाही महती ll ८ ll

हा अध:पात तव झाला
डाळिंबची कारण याला
भुलुनियां अशा तुकड्यांला
पिंजऱ्यांत मेले किती अभागी पोपट या जगतीं ll ९ ll

— काव्यविहारी (धोंडो वासुदेव गद्रे)







Tuesday 22 October 2019

जीवन त्यांना कळले हो

जीवन त्यांना कळले हो
मीपण ज्यांचे पक्‍व फळापरी
सहजपणाने गळले हो
जीवन त्यांना कळले हो

जळापरी मन निर्मळ ज्यांचे,
गेले तेथे मिळले हो
चराचरांचे हो‍उनि जीवन
स्‍नेहासम पाजळले हो
जीवन त्यांना कळले हो

सिंधूसम हृदयांत जयांच्या
रस सगळे आकळले हो
आपत्काली अन्‌ दीनांवर
घन हो‍उनि जे वळले हो
जीवन त्यांना कळले हो

दूरित जयांच्या दर्शनमात्रे
मोहित हो‍ऊन जळले हो
पुण्य जयांच्या उजवाडाने
फुलले अन्‌ परिमळले हो
जीवन त्यांना कळले हो

आत्मदळाने नक्षत्रांचे वैभव
ज्यांनी तुळिले हो
सायासाविण ब्रह्म सनातन
उरींच ज्यां आढळले हो
जीवन त्यांना कळले हो

-- बा. भ. बोरकर




Thursday 15 August 2019

तुम्ही प्रवासाला नाही जात

तुम्ही प्रवासाला नाही जात, भटकत नाही.
तुम्ही वाचतच नाही काही,
जगण्याच्या हाका पडतच नाहीत तुमच्या कानावर,
चुकून कधी नाही देत, तुम्ही स्वत:च्याच पाठीवर शाबासकीची थाप.
याचा अर्थ, तुम्ही मरताय हळूहळू!
स्वत:चं मन मारून, तडजोड करून जगता तुम्ही.
मायेनं कुणी मदत करायला येतं, तर ते ही नाकारता तुम्ही.
याचा अर्थ, तुम्ही मरताय हळूहळू!
सवयीेंचे गुलाम बनता आहात तुम्ही,
रोज त्याच त्या मळक्या वाटेवर चालताय तुम्ही,
चुकून कधी नव्या रस्त्यानं जाऊन पाहत नाही,
चुकून कधी वाट चुकत नाही,
परक्या अनोळखी माणसांना भेटत नाही,
त्यांच्याशी काही बोलत नाही,
अंगावर चढवत नाही, नवेकोरे पूर्वी न वापरलेले रंग.
याचा अर्थ, तुम्ही मरताय हळूहळू!
छातीत धडधडतच नाही तुमच्या,
तुमचं पॅशन काय हेच आता आठवत नाही तुम्हाला,
भावनांचा अतिरेकी कल्लोळ नाही जाणवत आतल्या आत,
नाही तुटत पोटात, नाहीच येत पाणी डोळ्यात.
याचा अर्थ तुम्ही मरताय, हळूहळू!
या कामात मन रमत नाही, असं वाटतं;
तरीही तुम्ही चिकटून बसता त्याच नोकरीला.
नाही पटत ‘त्या’ व्यक्तीशी तरी,
संपलंय प्रेम हे माहितीये तरी,
तुम्ही रेटत बसता ते नातं,
आयुष्य बदलण्याचा धोकाच नको म्हणता,
सोडत नाही चाकोरी,
झपाटून झोकून देत नाही स्वत:च्या स्वप्नांसाठी स्वत:ला,
तोलूनमापून सुरक्षित जगण्याचे सल्ले झुगारून देत,
एक संधीही देत नाही स्वत:ला,
स्वत:साठी जगण्याची.
आयुष्यच बदलून टाकण्याची.
याचा अर्थ तुम्ही मरताय, हळूहळू!

- पाब्लो नेरुदा, (नोबेल पारितोषिक विजेते सुप्रसिद्ध कवी)


(जीवनात कविता खुप मोलाचं योगदान देत असते. तसेच वेळप्रसंगी प्रेरणादायी देखील असते. नोबेल पारितोषिक विजेते सुप्रसिद्ध कवी, पाब्लो नेरुदा ह्यांची सुप्रसिद्ध कविता वाचल्यावर नेहमी अंगात स्फुरण चढते… )




Thursday 8 August 2019

दिल की बात दिल में रही

लाख़ किए कोशिशें
आप को बताने की
दिल के अरमान लेकिन
दिल की बात दिल में रही।

ख़ूब जमा लिए अशायार
बताने हालत मेरी, कमबख्त…
जब देखा आप के नज़रों में
दिल की बात दिल में रही।

दिल की धड़कन काबू में ना रही
और दिल की बात दिल में रही।।https://dc.kavyasaanj.com/2019/08/dil-ki-baat.html

 - धनंजय चौधरी




Friday 26 July 2019

माझ्या गोव्याच्या भूमीत

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
गड्या नारळ मधाचे
कड्या-कपाऱ्यां मधुन
घट फ़ुटती दुधाचे !!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
आंब्या-फ़णसाची रास
फ़ुली फ़ळांचे पाझर
फ़ळी फ़ुलांचे सुवास!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
वनश्रीची कारागिरी
पाना-फ़ुलांची कुसर
पशु-पक्ष्यांच्या किनारी!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
उन्हाळ्यात खारा वारा
पावसात दारापुढे
सोन्याचांदीच्या रे धारा!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
येते चांदणे माहेरा
ओलावल्या लोचनांनी
भेटे आकाश सागरा!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
चाफ़ा पानाविण फ़ुले
भोळा भाबडा शालिन
भाव शब्दाविण बोले!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
गडे साळीचा रे भात
वाढी आईच्या मायेने
सोन-केवड्याचा हात!!

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
सागरात खेळे चांदी
आथित्याची, अगत्याची
साऱ्या षडरसांची नांदी!!

– बा. भ. बोरकर




Thursday 9 May 2019

तुझ्या विना..

तुझ्या विना..
बघ जमीन भेगाळली
अश्रुधारा विना..
बघ पाणीच नाही।


तुझ्या विना…
दूर देशी वणवण होई
दोन चार भांड्याविना
जगायला ‘नीर’ मिळत नाही।


तुझ्या विना..
‘वरुणा’ करुणाकरा
बघ तलखली
शेतकऱ्याची झाली।


तुझ्या विना..
जगणे धूसर झाले
जणू चांदणी विना
प्रभा निस्तेज झाली।



तुझ्या विना..
होई लाही लाही जीवांची
बरस तू ‘अंबुराज’
होऊदे गर्जना दाही दिशांना ही।

 - धनंजय चौधरी




Thursday 2 May 2019

तेरी तस्वीर में वह रंग भरा है मैंने…

तेरी तस्वीर में वह रंग भरा है मैंने…
जो
कोई शब्द, शेर या अशआर
बयां नहीं कर सकता।

तेरी तस्वीर में वह रंग भरा है मैंने…
जो
कोई भी छूकर
उसे मेहसूस नहीं कर सकता।

तेरी तस्वीर में वह रंग भरा है मैंने…
जो
कोई समाज, जाती या धरम
उसे उधेड़ नहीं सकता।

तेरी तस्वीर में वह रंग भरा है मैंने…
जो
कोई भी प्यार से देखेगा
उससे प्यार किए बिना नहीं रह सकता।

 - धनंजय चौधरी




Monday 29 April 2019

सुना है लोग

सुना है लोग हारने के बाद
हमेशा अपने नसीब को कोसते है।
लेकिन जीतनेवाले कभी नसीब को
श्रेय क्यों नही देते!?!

सुना है लोग सोशल मीडिया पे
बोहत खुश दिखते है।
लेकिन असल जिंदगी में
ऐसा क्यों नहीं लगते!?!

सुना है लोग आज बोहोत
ज़्यादा जागृत हो गए हैं।
लेकिन मतदान करनेवालों के आंकड़े
(यह) बयां क्यों नहीं करते!?!

- धनंजय चौधरी




Thursday 28 March 2019

दिल तो चाहता है..

दिल तो चाहता है...
बचपन फ़िर एक बार मिल जाए
किन्तु… डर लगता है कि
गणित की परिक्षा फ़िर न आजाए!?!

दिल तो चाहता है…
आसमान में खुले पंख उड़ा जाए
किन्तु... डर लगता है कि
बारिश की बुँदे देख नाच न कर पाए!?!

दिल तो चाहता है…
लॉटरी कोई एक बार लग जाए
किन्तु.. डर लगता है कि
मेहनत की कमाई फ़िर कभी न हँसाए!?!

दिल तो चाहता है…
बड़ी कोई कार खरीद ली जाए
किन्तु... डर लगता है कि
पार्किंग की कमी से कही चोरी न होजाए!?!

दिल तो चाहता है...
हमे भी कोई दिल से चाहे
किन्तु… डर लगता है कि
दिल की चाहत फ़िर दिल को न रुलाए!?!

- धनंजय चौधरी




Sunday 3 March 2019

दुष्काळी प्रेम

शेतकऱ्याच्या ओठांत हुंदके
डोळ्यात आस पावसाची 
दुष्काळात फुलेल का प्रेम 
येऊन झुळूक धुंद वाऱ्याची !?!


- धनंजय चौधरी





Thursday 28 February 2019

समजूतदारपण

स्वतःची
समजूत
घालता
घालता
समजूतदारपण
मनात
घट्ट
रुतून
बसतं.
आतल्या
पोकळिशी
जुळवून
घेत
त्याचा
पिंड
मजबूत
होतो.
समुजतदारपण
पुसून
टाकतं
तक्रारीचा
अवखळ
आलेख.
आणि
निस्तब्ध
हृदयाची
समांतर
समांतर
होत
जाते
रेघ.
समजूतदारपण निवृत्तीची रंगीत तालीमय.
समजूतदारपण वरून संथ, आतून जालीमय.


कवयित्री - योजना यादव 




Thursday 14 February 2019

वादा रहा

यह वादा रहा मेरा खुदसे कि
ना कोसूंगा में नसीब को
ना रोतलू बनूंगा और
ना ही रोकूंगा अपने प्रयास को।

यह वादा रहा मेरा आपसे कि
ना दुखाऊंगा में बातों से
ना तुम्हें रोने दूंगा और
ना ही टोकूंगा आपके सपनों को।

यह वादा रहा मेरा दोनोसे की
ना हम हारेंगे समाज से
ना साथ छोडूंगा और
ना ही भूलूंगा हमारे वादोंको।

- धनंजय चौधरी